Türkiye’de mevsim değişikliklerinden kaynaklı olarak ılık geçmesi gereken bahar aylarında buz kesti. Önce Şubat aylarının sonlarına doğru özellikle Adana’da ve çevre illerinde narenciye ve şeftali ürünlerini don vurdu. Son olarak ise daha da ılık geçmesi gereken Nisan ayında yurdun birçok köşesinde hava sıcaklığı 0’ın altına indi. Malatya’da kayısı, İç Anadolu Bölgesi’nde elma, Karadeniz Bölgesi’nde fındık yaşanan don olaylarından dolayı zarar gördü.
“ÜRETİCİ BİTİK VAZİYETTEYDİ DAHA DA BİTTİ”
Üreticiyi ve tüketiciyi doğrudan etkileyen bu olay karşısında ZMO Adana Şube Başkanı Ahencan Tayakısı Çukurova Metropol’e özel açıklamalarda bulundu.
Başkan Tayakısı, Doğu Akdeniz’de Şubat ayında yaşanan don felaketi ile yurdun diğer bölgelerinde yaşanan son zirai don felaketleriyle beraber üreticinin derinden sarsıldığını belirterek, “Sarsılmadı aslında ölüm aşamasında olana son darbe de vurulmuş oldu. Malatya bölgesindeki kayısı en büyük ihraç kaynaklarımızdan bir tanesi. Çiçekler açmışken orada yaklaşık 8-10 saat don olması oradaki çiçekleri öldürdü. Karadeniz bölgesinde fındığı öldürdü. Ege bölgesinde bağı öldürdü. İç Anadolu bölgesinde, Niğde, Karaman’da elmalar dondu. Üreticinin vay haline diyoruz artık. Üretici bitik vaziyetteydi daha da bitti.” dedi.
“HÜKÜMETİMİZ HERHANGİ BİR GİRİŞİMDE BULUNMADI”
Yaşanan zirai don olayları sonrası genel afet edilme mi sorusuna Tayakısı şöyle cevap verdi:
“Doğu Akdeniz’deki yaşanan don olayında bu bölgenin afet bölgesi ilan edilmesi için talepte bulunmuştuk. Ama hükümetimiz bu konuda herhangi bir girişimde bulunmadı. Ardından şimdi Türkiye’nin genelini, tüm üretim bölgelerinde yaşanan dondan dolayı artık genel bir afet kabul edip bu çiftçinin yanında durmaları gerektiğini tekrarlıyoruz.”
“MEYVECİLİK ÇOK YILLIK BİR İŞ”
Çiftçilerin borç batağı içerisinde olduğunu ifade eden Tayakısı, “Ürünleri dondan dolayı zarar gördü. Mahsullerini hasat edemeyecekler. Dolayısıyla bu borçlar katlanacak. Meyvecilik çok yıllık bir iştir. Ağaç dikilir ve uzun yıllar o üründen yılda tek mahsul alınıyor. Ve tek mahsulü alamayacağı için yıl sonunda bu borçları ödeyemeyecek. Gelecek yıl ağaçlarının bakımlarını yapabilmesi için bu yıl tekrar borçlanacak. Borç iki katına çıkacak. Ama alınan krediler ertelenmezse bir de onları ödemek zorunda kalacak. Bu arada bu çiftçi üretimini yapamadığı halde yaşamını idame ettirmek zorunda kalacak. Elinde gelir yok ne ile geçinecek? Biz burada devleti tekrar göreve çağırıyoruz. Görevini yapıyor. Yapmıyor demiyoruz. Ama çiftçinin yanında, çiftçiye destek olma konusunda biraz daha dikkatli olmalarını istiyoruz. Özellikle bu borçların ertelenmesi olayı. Daha önce Doğu Akdeniz bölgesindeki üreticiler için borçların ertelenmesini talep etmiştik. Şimdi tüm Türkiye’deki üreticilerin borçlarının ertelenmesini talep ediyoruz.” diye konuştu.
“TAHIL AMBARI KONYA OVASINDA TAHIL OLMAYABİLİR”
Karadeniz bölgesinde fındığın zarar gördüğünü aktaran Başkan Tayakısı şunları söyledi:
“Karadeniz bölgesinde fındık gitti. Dünya fındık üretiminin yüzde 70’ine yakını Türkiye’de yapılırken şu anda hiç fındık üretimi olamayacak durumda. Fındığı ithal edecek duruma geldik. Kayısı ihraç ediyorduk. Kuru kayısı konusunda Malatya Türkiye lideriydi. Malatya’daki kayısı bahçeleri dondu. Dolayısıyla kayısı üretimi olamayacak. Kayısı ihracatımız olmayacak. Bırakın ihracatı iç piyasayı karşılayacak kayısı da olmayacak. İhracatı değil kendi ülkemizdeki tüketicileri de düşünmek zorundayız. Maalesef ki Doğu Akdeniz bölgesinde narenciye ve şeftalide yaşadığımız donda onlar gitti. Nisan ayında yaşadığımız donda da diğer tüm ürünlerimiz gitti. Daha öncesinde tahıl grubu etkilenmez diyorduk ama bu kadar yoğun donda tahıl grubu da etkilendi. Akdeniz bölgesi için ortalama verim 600 kg civarındayken bu sene 350 kg civarına inecek. İç Anadolu bölgesinde bu oran daha düşüktü. 400 kg civarındaydı. Oralarda da herhalde 200 kg civarına kadar düşer. Tahıl ambarı olarak sayılan Konya ovasında bu sene tahıl da olmayabilir.”
“BAKANLIKLAR ÜRETİCİLERİ DESTEKLEMEK ZORUNDALAR”
Başkan Tayakısı, tarımın bitik vaziyette olduğunun altını çizerek sözlerine şunları ekledi:
“Herhangi bir politika düşünmemeliler. Bu tarımın devam edebilmesi için çiftçinin desteklenmesi gerekir. Gerek Ticaret Bakanlığı gerek Tarım ve Orman Bakanlığı artık ortaklaşa mı yaparlar bireysel mi yaparlar nasıl yaparsa yapsınlar. Türkiye’de tarımın ayağı kalkabilmesi için mutlak surette üreticileri desteklemek zorundalar. Tamam 1 yıl bu şekilde yaşandı. Ama bu yıl yaşanan don felaketleri gelecek yılın mahsulünü de etkileyecek. Çünkü yeterli bakım yapılamayacak. Hatta bu yılki sürgünler olamayacağı için gelecek yılın meyve sürgünleri de oluşamayacak. Bunlar zincirin halkaları gibi birbirini takip eden bir üretim şekliydi. Bu senenin sürgünleri dondan zarar gördüğü için gelecek senenin meyve gözleri de zarar görecek.”
