Şarap, sadece üzümün fermente edilmesinden ibaret değil; doğru üzüm çeşitlerinin seçilmesi, hasat zamanı, fermentasyon koşulları ve olgunlaşma aşamaları gibi birçok faktörün titizlikle denetlendiği bir üretim sürecidir. Çukurova Metropol Gazetesi’ne konuşan Gıda mühendisi Hakan Ş., şarabın doğuşu ve gelişimi hakkında yaptığı açıklamalarda, bu içeceğin tarihsel yolculuğunun yanı sıra, bilimsel ve mühendislik boyutlarına da dikkat çekti.
Gıda mühendisi Hakan Ş., şarap yapımının tarihsel sürecini anlatırken, bu içeceğin gelişiminde hem kültürel hem de teknik birçok faktörün rol oynadığını belirtti. şarap denildiğinde, çoğu zaman yalnızca üzüm ve fermantasyon akla gelir. Oysa şarap, çok daha fazlasıdır. Gıda mühendisi Hakan Ş., şarabın kökenlerinden modern üretim tekniklerine kadar geniş bir yelpazede bu içeceğin derinliğine iniyor. "Şarap, sadece bir içki değil, bir kültürdür," diyen Hakan Ş.; "Bu içki, binlerce yıl süren bir evrimin, tarımın ve bilimin bir ürünüdür." dedi.
Şarabın tarihi, milattan önce 6 binli yıllara, bugünkü Gürcistan, Ermenistan ve Anadolu’ya kadar uzanıyor. Bu dönemde, insanlar üzümün doğada kendiliğinden olgunlaşan meyvesini fark edip, bu meyvenin fermente olmasını keşfetmiş olabilirler. Hakan Ş., şarap yapımının ilk adımlarının muhtemelen bir tesadüfe dayandığını ifade etti; "İlk şarapların, üzümün fermente olmasından dolayı ortaya çıkan tatları keşfetmiş olmaları oldukça muhtemel. Bu süreç zamanla bilinçli bir üretime dönüşerek, şarapçılığın temellerini atmıştır."
"Şarap yapımı, çok yönlü bir teknik süreçtir."
Gıda mühendisi olarak, Hakan Ş., şarap üretiminin sadece üzümden ibaret olmadığını, bu sürecin bilimsel bir disiplin gerektirdiğini vurguladı; "Şarap yapımı, çok yönlü bir teknik süreçtir. Üzüm bağlarını seçmek, doğru zamanda hasat yapmak, fermantasyon koşullarını optimize etmek, bunların hepsi şarap üretimindeki kalitenin anahtarlarıdır," diyor ve ekliyor: "Bunun yanında, şarap üretiminde yerel iklimin ve toprak yapısının da büyük bir rolü vardır."
Roma İmparatorluğu’nda şarap, toplumsal statünün bir simgesiyken, Yunanlılar için tanrılara sunulan kutsal bir armağandı. Hakan Ş., şarabın Orta Çağ'da manastırlarda geliştirilmiş olmasının bu geleneğin sürdürülmesinde önemli bir etken olduğunu belirtti; "Keşişler, şarap üretiminde bilgi birikimini özenle korudular ve şarap yapımında kullanılan teknikleri nesilden nesile aktardılar. Bu dönemde, şarap yapımı bir zanaat olmaktan çıkıp, belirli bir bilimsel düzeye ulaşmaya başladı."
Modern şarap üretimi ise, Hakan Ş.'nin dediği gibi, tamamen bilimsel ve teknik bir süreçtir. Bugün, şarap üreticileri, üzüm bağlarının seçimi ve yetiştirilmesi konusunda son derece titizdir. "Şarap üretiminde kullanılan üzüm çeşidi, toprak yapısı, iklim koşulları gibi faktörler, şarabın karakterini belirler," diyen Hakan Ş. Sözlerine şunları ekledi; "Örneğin, Bordeaux gibi bölgelerde üzümler, bölgenin özel iklimi ve toprak yapısı sayesinde benzersiz bir tat profili oluşturur. Bu yüzden her bölgenin kendine has şarapları vardır." Bu "teruar" adı verilen etmenler, şarapların kalitesinde ve aromasındaki farklılıkları belirler.
"Şarap, ne kadar uzun süre dinlendirilirse, o kadar zenginleşir."
Bir gıda mühendisi olarak Hakan Ş., şarap yapımında teknolojinin rolüne de dikkat çekti; "Şarap üretiminde bilimsel gelişmeler, üretim sürecinin her aşamasında büyük fark yaratıyor," dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti; "Fermantasyon, mikroorganizmaların kontrol edilmesi, doğru sıcaklık ve süre gibi faktörler, şarabın tat profilini doğrudan etkiler. Bu yüzden her aşama dikkatle izlenmeli ve analiz edilmelidir." Ayrıca, şarapların olgunlaşma süreçleri de oldukça hassastır. Hakan Ş., şarapların ne kadar süreyle olgunlaşması gerektiğini ve bu sürecin şarapların lezzetini nasıl dönüştürdüğünü şu şekilde açıkladı; "Şarap, ne kadar uzun süre dinlendirilirse, o kadar zenginleşir. Ancak, çok uzun süre olgunlaşırsa, fazla asidik ya da istenmeyen tatlar da gelişebilir. Bu yüzden olgunlaşma süresi de dikkatle yönetilmelidir."
Günümüzde şarap üreticileri, hem geleneksel yöntemleri hem de modern teknolojiyi bir arada kullanarak daha kaliteli ve sağlıklı şaraplar üretmektedir. Gıda mühendisliği, şarapçılığın her alanında devreye girer. "Şarap üretiminde kalite kontrol çok önemli," diyen Hakan Ş., şarap testlerinin laboratuvar ortamlarında yapıldığını ve bu testlerin şarapların kalitesini artırmada önemli bir rol oynadığını belirtti; "Laboratuvar testleri, şarapların kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan sağlıklı olup olmadığını anlamamıza olanak tanır. Ayrıca, şarapların aroma profili ve tat dengesini optimize etmek için de bu testler çok faydalıdır."
Şarap sadece bir içki değil, aynı zamanda doğanın, bilimin ve tarihin birleşimiyle ortaya çıkmış bir kültürdür. Hakan Ş., şarap yapımının her aşamasının, bilimsel bilgi ve teknoloji ile yönlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. "Gelecekte, şarap üreticilerinin teknolojiyi daha da geliştirerek, daha sağlıklı ve kaliteli şaraplar üretmeye devam edeceğinden eminim," ifadelerini kullandı.
