Türkiye’de son yıllarda giderek daha fazla insan, emeklilik dönemlerinde rahat bir yaşam sürebilmek, emekli maaşı almak ya da ileride ihtiyaç duyabilecekleri bir birikime ulaşmak için Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) yöneliyor.

BES, bireylerin çalışma hayatları boyunca birikim yapmalarını sağlayarak emeklilik dönemlerinde ek bir gelir elde etmelerine olanak tanıyan bir sistemdir. 2001 yılında hayata geçirilen bu sistem, özellikle 2013’te eklenen %30 devlet katkısıyla milyonlarca katılımcıya ulaşmıştır.

Sistemin en büyük avantajlarından biri, katılımcılara düzenli yatırım yapma disiplini kazandırmasıdır. Ayrıca esnek ödeme seçenekleri ve herkesin bütçesine uygun bir miktarla sisteme katılabilmesi, bireylerin BES’e dahil olmasını kolaylaştırır. Katılımcılar, aylık, üç aylık ya da altı aylık dönemlerle ödedikleri katkı paylarını profesyonel fon yöneticileri aracılığıyla değerlendirerek kazanç elde edebilir. Bunun yanı sıra, devlet tarafından sağlanan %30’luk katkı da ayrı bir fonda değerlendirilerek ek getiri sağlar. Örneğin, bir katılımcı her ay 1.000 TL yatırıp bu miktarı altın fonunda değerlendirdiğinde fiziki altına benzer bir getiri elde ederken, devletin ek olarak sunduğu 300 TL’lik destek de başka bir fonda değerlenir. Ancak bu katkıdan tam anlamıyla faydalanabilmek için sistemde en az 10 yıl kalmak ve 56 yaşını doldurmak gerekiyor. Bu şekilde uzun vadede ciddi bir birikime ulaşmak mümkündür.

BES’e katılmak isteyen herkes sisteme dahil olabilir ve devlet desteğinden yararlanabilir. Katılım gönüllülük esasına dayansa da, Otomatik Katılım Sistemi (OKS) çalışanları BES’e teşvik etmek amacıyla en az 5 çalışanı olan iş yerlerinde zorunlu hale getirilmiştir. Ancak çalışanlar, otomatik katılım sağlandıktan sonra sistemden çıkmak için cayma hakkına sahiptir. Yani OKS'de giriş mecburi çıkış serbesttir.

BES, düzenli birikim sağlamanın ve devlet desteği avantajının yanı sıra, emeklilik koşullarını yerine getirenlere vergi avantajı da sunar. Ancak sistem, uzun vadeli bir tasarruf hedeflediği için kısa sürede ayrılmayı planlayanlara uygun değildir. Katılımcı, sistemden üç yıldan önce çıkarsa devlet katkısından faydalanamaz. Üç ile altı yıl arasında kalınırsa devlet katkısının %15’i, altı ile on yıl arasında kalınırsa %35’i, on yıl ve üzeri kalıp 56 yaş şartını sağlayanlar ise katkının tamamını almaya hak kazanır. Öte yandan, emeklilik şirketlerinin sunduğu yönetim ücretleri ve kesintiler uzun vadede birikiminizi etkileyebilir. Bu nedenle, BES’e başlamadan önce alanında uzman birine danışmakta fayda vardır.